dàxué大学dà xué zhī dào zài míng míng dézài qīn mín大学之道,在明明德,在亲民zài zhǐ yú zhì shàn 。
zhī zhǐ ér hòu yǒu dìng,在止于至善。
知止而后有定,dìng ér hòu néng jìng ,jìng ér hòu néng ān ,ān,定而后能静,静而后能安,安ér hòu néng lǜ ,lǜ ér hòu néng dé 。
wù yǒu běn而后能虑,虑而后能得。
物有本mò ,shì yǒu zhōng shǐ ,zhī suǒ xiān hòu ,zé jìn末,事有终始,知所先后,则近dào yǐ 。
道矣。
gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě ,xiān古之欲明明德于天下者,先zhì qí guó ,yù zhì qí guó zhě ,xiān qí qí jiā治其国,欲治其国者,先齐其家;yù qí qí jiā zhě ,xiān xiū qí shēn ;yù xiū qí;欲齐其家者,先修其身;欲修其shēn zhě ,xiān zhèng qí xīn ;yù zhèng qí xīn zhě•身者,先正其心;欲正其心者,xiān chéng qí yì ;yù chéng qí yì zhě ,xiān zhì,先诚其意;欲诚其意者,先致qí zhī ,zhì zhī zài gé wù 。
wù gé ér hòu zhī zhì其知,致知在格物。
物格而后知至,zhī zhì ér hòu yì chéng ,yì chéng ér hòu xīn,知至而后意诚,意诚而后心zhèng ,xīn zhèng ér hòu shēn xiū ,shēn xiū ér正,心正而后身修,身修而hòu jiā qí ,jiā qí ér hòu guó zhì ,guó zhì ér后家齐,家齐而后国治,国治而hòu tiān xià píng 。
zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén后天下平。
自天子以至于庶人,yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn 。
qí běn luàn,壹是皆以修身为本。
其本乱ér mò zhì zhě ,fǒu yǐ 。
qí suǒ hòu zhě báo ,ér而末治者,否矣。
其所厚者薄,而qí suǒ báo zhě hòu ,wèi zhī yǒu yě 。
cǐ wèi zhī其所薄者厚,未之有也。
此谓知běn ,cǐ wèi zhī zhī zhì yě 。
本,此谓知之至也。
suǒ wèi chéng qí yì zhě ,wú zì qī yě 。
rú è所谓诚其意者,毋自欺也。
如恶wù chòu ,rú hǎo hào sè ,cǐ zhī wèi zì qiān 。
gù恶臭,如好好色,此之谓自谦。
故jūn zǐ bì shèn qí dú yě 。
xiǎo rén xián jū wéi君子必慎其独也。
小人闲居为bù shàn ,wú suǒ bù zhì ,jiàn jūn zǐ ér hòu yàn不善,无所不至,见君子而后厌rán ,yǎn qí bù shàn ,ér zhù qí shàn 。
rén zhī然,掩其不善,而着其善。
人之shì jǐ ,rú jiàn qí fèi gān rán ,zé hé yì yǐ 。
视己,如见其肺肝然,则何益矣。
cǐ wèi chéng yú zhōng xíng yú wài 。
gù jūn zǐ此谓诚于中形于外。
故君子bì shèn qí dú yě 。
zēng zǐ yuē :“shí mù suǒ shì必慎其独也。
曾子曰:“十目所视,shí shǒu suǒ zhǐ ,qí yán hū !”fù rùn wū ,dé,十手所指,其严乎!”富润屋,德rùn shēn ,xīn guǎng tǐ pán ,gù jūn zǐ bì chéng润身,心广体胖,故君子必诚qí yì 。
shī yún :“shàn bǐ qí ào ,lù zhú yī yī其意。
诗云:“ 赡彼淇澳,菉竹猗猗,yǒu fěi jūn zǐ ,rú qiē rú cuō ,rúzhuó rú mó,有斐君子,如切如磋,如琢如磨,sè xī xiàn xī ,hè xī xuān xī ,yǒu fěi jūn zǐ,瑟兮僩兮,赫兮喧兮,有斐君子,zhōng bù kě xuān xī 。
”rú qiē rú cuō zhě ,dào,终不可煊兮。
”如切如磋者,道xué yě ;rú zhuó rú mó zhě ,zì xiū yě ;sè xī xiàn学也;如琢如磨者,自修也;瑟兮僩xī zhě ,xún lì yě ;hè xī xuān xī zhě ,wēi yí yě兮者,恂溧也;赫兮喧兮者,威仪也;yǒu fěi jūn zǐ ,zhōng bù kě xuān xī zhě ,dào;有斐君子,终不可諠兮者,道shèng dé zhì shàn ,mín zhī bù néng wàng yě 。
盛德至善,民之不能忘也。
shī yún :“yú xì !qián wáng bù wàng 。
”jūn诗云:“于戏!前王不忘。
”君zǐ xián qí xián ér qīn qí qīn ,xiǎo rén lè qí子贤其贤而亲其亲,小人乐其lè ér lì qí lì ,cǐ yǐ mò shì bù wàng yě 。
kāng乐而利其利,此以没世不忘也。
康gào yuē :“kè míng dé 。
”dà jiá yuē :“gù shì诰曰:“克明德。
”大甲曰:“顾諟tiān zhī míng mìng 。
”dì diǎn yuē :“kè míng•天之明命。
”帝典曰:“克明jùn dé 。
”jiē zì míng yě 。
tàng zhī pán míng峻德。
”皆自明也。
汤之盘铭yuē :“gǒu rì xīn ,rì rì xīn ,yòu rì xīn 。
”kāng曰:“苟日新,日日新,又日新。
” 康gào yuē :“zuò xīn mín。
”shī yún :“zhōu suī诰曰:“作新民。
”诗云:“ 周虽jiù bāng ,qí mìng wéixīn 。
”shì gù jūn zǐ wú旧邦,其命维新。
”是故君子无suǒ bù yòng qí jí 。
shī yún :“bāng jī qiān lǐ所不用其极。
诗云:“ 邦畿千里,wéi mín suǒ zhǐ 。
”shī yún :“mín mán huáng,唯民所止。