补读《论语》四十则1、子z ǐ曰yu ē：“学xu é而ér 时sh í习x í之zh ī，不b ù亦y ì说shu ō乎h ū？有y ǒu 朋p én ɡ自z ì远yu ǎn 方f ān ɡ来l ái，不b ù亦y ì乐l è乎h ū？人r én 不b ù知zh ī而ér不b ù愠y ùn，不b ù亦y ì君j ūn 子z ǐ乎h ū？” 译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“学xu é了le 又y òu 时sh í常ch án ɡ温w ēn 习x í和h é练li àn 习x í，不b ù也y ě是sh ì很h ěn 愉y ú快ku ài 的de吗m ɑ?有y ǒu 志zh ì同t ón ɡ道d ào 合h é的de 人r én 从c ón ɡ远yu ǎn 方f ān ɡ而ér 来l ái，不b ù也y ě是sh ì很h ěn令l ìn ɡ人r én 高ɡāo 兴x ìn ɡ的de吗m ɑ？人r én 家ji ā不b ù了li ǎo 解ji ě我w ǒ的de 学xu é说shu ō，我w ǒ也y ě不b ù怨yu àn 恨h èn 、恼n ǎo 怒n ù，不b ù也y ě是sh ì一y í个ɡè品p ǐn 德d é高ɡāo 尚sh àn ɡ的de 君j ūn 子z ǐ吗m ɑ？” 2、子z ǐ曰yu ē：“巧qi ǎo 言y án 令l ìn ɡ色s è，鲜xi ǎn 矣y ǐ仁r én。

”译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“花hu ā言y án 巧qi ǎo 语y ǔ、满m ǎn 脸li ǎn 堆du ī笑xi ào 的de，这zh è种zh ǒn ɡ人r én 是sh ì很h ěn 少sh áo 有y ǒu 仁r én 德d é的de。

”3、曾c én ɡ子z ǐ曰yu ē：“吾w ú日r ì三s ān 省sh ěn ɡ吾w ú身sh ēn，为w éi 人r én 谋m óu 而ér不b ù忠zh ōn ɡ乎h ū？与y ǔ朋p én ɡ友y ǒu 交ji āo 而ér不b ù信x ìn 乎h ū？传chu án不习乎？”译y ì文w én：曾c én ɡ子z ǐ说shu ō：“我w ǒ每m ěi 天ti ān 都d ōu 要y ào 多du ō次c ì反f ǎn 省x ǐn ɡ自z ì己j ǐ：为w éi 别bi é人r én 出ch ū主zh ǔ意y ì做zu ò事sh ì，是sh ì否f ǒu 忠zh ōn ɡ实sh í？交ji āo 友y ǒu 是sh ì否f ǒu 守sh ǒu 信x ìn？老l ǎo 师sh ī传chu án授sh òu 的de 知zh ī识sh í，是sh ì否f ǒu 复f ù习x í了le呢ne？”4、子z ǐ曰yu ē：“君j ūn 子z ǐ食sh í无w ú求qi ú饱b ǎo，居j ū无w ú求qi ú安ān，敏m ǐn 于y ú事sh ì而ér 慎sh èn 于y ú言y án，就ji ù有y ǒu 道d ào 而ér 正zh èn ɡ焉y ān，可k ě谓w èi 好h ǎo 学xu é也y ě已y ǐ。

” 译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“君j ūn 子z ǐ，饮y ǐn 食sh í不b ù求qi ú饱b ǎo 足z ú，居j ū住zh ù不b ù要y āo 求qi ú舒sh ū适sh ì，对du ì工ɡōn ɡ作zu ò勤q ín 劳l áo 敏m ǐn 捷ji é，说shu ō话hu à却qu è小xi ǎo 心x īn 谨j ǐn 慎sh èn，到d ào 有y ǒu 道d ào 的de人r én 那n à里l ǐ去q ù匡ku ān ɡ正zh èn ɡ自z ì己j ǐ，这zh è样y àn ɡ可k ě以y ǐ说shu ō是sh ì好h ǎo 学xu é了le。

” 5、子z ǐ曰yu ē：“不b ù患hu àn 人r én 之zh ī不b ù己j ǐ知zh ī，患hu àn 不b ù知zh ī人r én 也y ě。

”译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“不b ù忧y ōu 虑l ǜ别bi é人r én 不b ù了li ǎo 解ji ě自z ì己j ǐ，但d àn 要y ào 忧y ōu 虑l ǜ自z ì己j ǐ不b ù了li ǎo 解ji ě别bi é人r én。

” 6、子z ǐ曰yu ē：“《诗sh ī》三s ān 百b ǎi，一y ī言y án 以y ǐ蔽b ì之zh ī，曰yu ē：‘思s ī无w ú邪xi é。

’”译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“《诗sh ī经j īn ɡ》三s ān 百b ǎi（零l ín ɡ五w ǔ）首sh ǒu，用y òn ɡ一y í句j ù话hu à可k ě以y ǐ概ɡài 括ku ò，即j í：‘思s ī想xi ǎn ɡ纯ch ún 正zh èn ɡ，没m éi 有y ǒu 邪xi é恶è的de 东d ōn ɡ西x ī。

’”7、子z ǐ曰yu ē：“吾w ú十sh í有y ǒu 五w ǔ而ér 志zh ì于y ú学xu é，三s ān 十sh í而ér 立l ì，四s ì十sh í而ér 不b ú惑hu ò，五w ǔ十sh í而ér 知zh ī天ti ān 命m ìn ɡ，六li ù十sh í而ér 耳ěr 顺sh ùn，七q ī十sh í而ér 从c ón ɡ心x īn 所su ǒ欲y ù，不b ù逾y ú矩j ǔ。

”译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“我w ǒ十sh í五w ǔ岁su ì时sh í立l ì志zh ì于y ú学xu é习x í；三s ān 十sh í岁su ì时sh í做zu ò事sh ì符f ú合h é礼l ǐ仪y í；四s ì十sh í岁su ì时sh í（掌zh ǎn ɡ握w ò了le 各ɡè种zh ǒn ɡ知zh ī识sh í，）不b ù受sh òu 迷m í惑hu ò；五w ǔ十sh í岁su ì时sh í了li ǎo 解ji ě自z ì然r án 的de 规ɡu ī律l ǜ；六li ù十sh í岁su ì时sh í一y ì听t īn ɡ别bi é人r én 言y án 语y ǔ，不b ú用y òn ɡ多du ō想xi ǎn ɡ，便bi àn 能n én ɡ明m ín ɡ白b ái；到d ào 了le 七q ī十sh í岁su ì时sh í便bi àn 随su í心x īn 所su ǒ欲y ù，任r èn 何h é念ni àn 头t óu 都d ōu 不b ú会hu ì越yu è出ch ū规ɡu ī矩j ǔ。

” 8、子z ǐ曰yu ē：“温w ēn 故ɡù而ér 知zh ī新x īn，可k ě以y ǐ为w éi 师sh ī矣y ǐ。

”译y ì文w én：孔k ǒn ɡ子z ǐ说shu ō：“复f ù习x í旧ji ù知zh ī识sh í时sh í，又y òu 能n én ɡ领l ǐn ɡ悟w ù到d ào 新x īn 的de 东d ōn ɡ西x ī，才c ái 可k ě以y ǐ做zu ò导d ǎo 师sh ī啊ɑ。