d a xu e大学z ai mi nrgi n^e z ai q in mi n大学之道,在明明德,在亲民, h dun e njg 1 n g j 1 n g^er h dun e n ga 后有定,定而后能静,静而后能安,安而后能虑,虑而 h du n e nd e w u y ou b en m d sh 1 y o zh o nsh i zh i su o xi a Z du z e j 1n d ao y i 后能得。
物有本末,事有终始,知所先后,则近道矣。
g u zh i y u mi nimi nd e y u ti aiz i a zh e xi aiz h 1 q gu o y u zh 1 q gu o zh e xi an 古之欲明明德于天下者,先治其国;欲治其国者,先q q ji a y u q q ji a zh e xi az i u q sh en y u xi u q sh eiz h e xi a z Z e nq i 齐其家;欲齐其家者,先修其身;欲修其身者,先正其d a xue zh 1 daoh du y Qu d 1 n g d 1 n erz ai zh i y u zh ish an zh i zh i er在止于至善。
知止而an er h ou n e n g j u l u er x in y u zh e nq U x in zh e 心;欲正其心者, zh 1 zh i z ai g e w u 致知在格物。
w u g e er h ou zh i zh 1xi a ch e nq U y 1 y u ch e nq U y 1 zh e xi aiz h 1 q zh i 先 诚其意;欲 诚其意者,先 致其知;zh 1 zh 1 er h ou y i ch e n g y i ch e n ©r h ou x in h e n g x in h e n g 物格而后知至,知至而后意诚,意诚而后心正,心正 er h dush ei xi u sh en i u e h du ji a q i ji a q er h du gu o zh i gu o zh i er h du ti an 而后身修,身修而后家齐,家齐而后国治,国治而后天 q b en lu an是皆以修身为本。
其本乱xi ap i n g z 1 ti azi y i zh 1 y u sh u r en y i sh 1 ji e y i xi u sh ezvei b en 下平。
自天子以至于庶人,一er m d zh 1 zh e f ou y i q su o h du zh e b o 而末治者,否矣;其所厚者薄,y e c i w ei zh i b enc i w ei zh i zh i zh 1 y e也。
此谓知本。
此谓知之至也。
su o w e ch e nq i y 1 zh e w u z 1 q i y e ②所谓诚其意者,毋自欺也uweizh 1 y ou er q su o b o zh e h ou 而其所薄者厚,未之有 r u w u e xi u r u h ao h do s e 如恶恶臭,如好好色,xi do r en xi an j u w ei b u sh an w u c i zh i w ei z 1 qi e guj un z i b 1 sh en q i d u y e 此之谓自谦。
故君子必慎其独也。
小人闲居为不善,无su o b u zh 1 ji an un z i er h du y az an y dn q i b u sh an er zh u q sh an r en zh i sh 1 所不至;见君子而后厌然, 掩其不善,而著其善。
人之视j i r u ji an q i f ei g az an z e h e y 1 y i c i w e ch e n y u zh o n g x ny u w ai己,如见其肺肝然,则何益矣?此谓诚于中gu j un z i b 1 sh en q i d u y e 故君子必慎其独也。
曾子曰: q y an h u其严乎! y 1意。
f u r un w u osh mQ su o sh i shish ou u o zh i a目所视, 手所指,d e r un sh enx ii gu d n gi p anguj un z i b i ch e nq U富润屋,德润身,心广体胖。
故君子必诚其sh i y un zh an b i q y u l u zh u y i y i y ouU eij un z i③ 《诗》云:“瞻彼淇澳,菉竹猗猗;有斐君子,如 qi e r u cu o r u zhu o r u m o s e x i xi an x i h e x i xu an x i y ou f ei j un z i 切如磋,如琢如磨;瑟兮僴兮,赫兮喧兮;有斐君子, zh o nb u k e xu an x i r u qi e r u cu o zh ed ao xue y e r u zhu o r u m o zh e终不可谖兮。
”如切如磋者, 道学也;如琢如磨者, y e s e x i xi ani zh e x un l i y e h e x i xu an x i zh e w ei y y e 也;瑟兮僴兮者,恂慄也;赫兮喧兮者,威仪也; j un z i zh o nb u k e xu an i zh e d a sh e nd e zh ish an minzh i b u n e nwa n g y e 君子,终不可谖兮者,道盛德至善。
民之不能忘也sh i y un w u h u qi d w d n b u w a n g j un z i xi dn q i xi dn ④ 《诗》云:“於呜戏呼!前王不忘。
”君子贤其贤er q in q i q in xi acr en l e q l e er l i q l i c i y i m o sh i b u w a n g y e而亲其亲,小人乐其乐而利其利,此以沒世不忘也。
z 1 xi u 自修 y ouU ei 有斐k a n g ao yu e 康诰》曰: d i di an yu e 帝典曰:t a n zh i汤之《盘 铭》曰 :“ k a n g ao yu e zu o x in mi n《康诰》曰: “作 新民 mi n weix in sh i g uj un z i w u su o b u y o n q i j i命维新。
”是故君子无所不用其极 sh i y un b a n j i qi an l i ⑤《诗》云:“y un mi dn m dn hu d n i ao “缗蛮黄鸟,止于 k e y i r ener b u r u ni ao h u可以人而不如鸟乎?” w ei r en j un zh i y u r en 。
mi ng命。
” 云: zh 1 k e mi n g d e “克明德 k e mi n j un d e 克明峻德pdnmi n g yu e y un t ai ji a yu e 太甲曰: ji e z i mi n y e 皆自明也g o 苟日新, sh i 。
”《诗 》 1 x in r 1 r 1 X i gu sh iti aiz h 1 mi n g顾諟天之明 y ou r i x in。
” 日日新,又日新 yu e zh ois u i ji uba n g q曰 :“周虽旧邦,其 ow ei minsu o zh i 邦 畿千里,惟 民所止zh i y u qi u y u 隅。
止x i j i n zh i 熙敬止z i zh i y u xi aow eir en f u zh i y u c 子, z 1 yu e”子曰:sh i y un 诗》云: w ei r en ch e y u zh 1 a —jsh i 《诗》zh i q su o 知其所 为 人君,止 于仁;为人臣 m u m u w en w d n w u q i 穆穆文王, 於缉zh i y u j i n 止于敬; y u gu o r eij i ao zh i y u x i w ei r en为人于孝;为人父,止于慈;与国人交,止于信z i yu e子曰: zh e b u d e j in q i c i d a w ei minzh i c i w ei zh i b en 者,不得尽其辞,大畏民志。
此谓知本。
su o w ei xi u sh en a zh e nq i x in zh e sh enOu su O f en zh i z e b u d e q zh e n g⑥所谓修身在正其心者:身有所忿懥,则不得其正;b i y e shi w u s o n 巾 u听讼,吾犹人也;必也使无讼乎! t i n go n g w u y ou u en y e a w u q i n g 无情y ou su ok o n g u z e b u d e q zh e n g y Ou su O h ao l e z e b u d e q zh e n g y ou su o有所恐惧,则不得其正;有所好乐,则不得其正;有所y ou hu an z e b u d e q zh e n g x in b u z ai y an sh 1 er b u ji an t i n ger b u w en忧患,则不得其正。
心不在焉,视而不见,听而不闻,sh i er b u zh i q w ei c i w ei xi u sh en a zh e n g 1 x in食而不知其味。
此谓修身在正其心su O w ei q i q ji a z ai xi u q sh e z h er en zh i q su o q in ai er p 1 y an zh i⑦ 所谓齐其家在修其身者:人之其所亲爱而辟焉,之q su o ji an w u er p i y an zh i q su o w eij 1 n ger p i y an zh i q su o ai j in er p i其所贱恶而辟焉,之其所畏敬而辟焉,之其所哀矜而辟y an zh i q su o ao du o er p i y an gu h ao er zh i q e w u er zh iq mei焉,之其所敖惰而辟焉,故好而知其恶,恶而知其美zh e ti an xi a xi dn y igu y an y ou zh i yu e者,天下鲜矣。